Ngọc trang sức trưng bày tại một cửa hàng quà lưu niệm có uy tín tại đảo. Ngọc trai thực sự được nuôi cấy tại đảo Phú Quốc có giá thành rất cao. Ngọc Trung Quốc có giá thấp hơn. Còn ngọc giả, giá nào cũng có. Làm thế nào để phân biệt? Chưa có câu trả lời xác đáng, ngoài việc lấy chữ tín làm cơ sở…
Ngọc Trai Phú Quốc Giá nào cũng có…
Trong vai một thương nhân tìm mua ngọc trai chính hiệu Phú Quốc để gia công cho các sản phẩm thời trang cao cấp, tôi được anh bạn tại đảo chở đến gặp Hiến – một lái ngọc trai – nhà ở khu phố 5, đường Nguyễn Trung Trực, thị trấn Dương Đông. Ngó điệu bộ nhà quê cục mịch của tôi, hình như Hiến tỏ vẻ thất vọng. Anh ta buông một câu cộc lốc: “Cần hàng loại nào, bao nhiêu?”. Tôi trả lời: “500 hột loại vàng nhũ chính hiệu Phú Quốc, cỡ 8 ly, có không?”. Hiến bảo chờ, rồi điện thoại gọi người lấy hàng.
Ngọc Trai tự nhiên ?
Khoảng 5 phút sau, một phụ nữ mang “hàng mẫu” đến và ra giá “hữu nghị” 40 USD/viên… Thấy tôi cầm hai viên ngọc lên soi trước ánh nắng mặt trời, rồi… im lặng. Bỏ. Hiến chạy theo níu lại: “Đó là giá cứng, nếu ông anh thấy cao thì em bớt chút ít. Hay là ông anh lấy hàng loại 2, em tính giá mềm hơn”. Hiến phân bua: “Hàng Phú Quốc chính hiệu mới có giá đó, chứ hàng Trung Quốc, hàng thành phố (ý là hàng Sài Gòn – PV) thì thiếu gì. Mấy loại đó em bỏ mối chỉ mười lăm, hai chục ngàn đồng một hột thôi”. Anh bạn đi cùng – từng làm công nhân cho một công ty nuôi cấy ngọc tại Phú Quốc nói nhỏ: “Tay này chuyên mua bán ngọc giả. Thử hỏi vòng cổ 50 – 60 viên, mà hắn dám chào giá chỉ có… hai chục ngàn, thì đó là “ngọc” gì. Thấy ông đi với tôi nên nó không dám gạt”..
Thật giả khó lường
Theo ông Tô Anh Tuấn – Trưởng văn phòng Nuôi cấy và trưng bày ngọc trai của Công ty liên doanh Ngọc trai Phú Quốc (đơn vị liên doanh giữa Úc và Việt Nam) cho biết: “Hiện tại vẫn chưa có thiết bị để có thể xác định nhanh, chính xác đâu là ngọc giả, ngọc thật. Cách thử đơn giản nhất là lấy hai viên cọ xát vào nhau, nếu là ngọc nuôi cấy tự nhiên thì ngọc sẽ bị bào mòn và rơi ra những hạt rất mịn như bột, nhưng khi lấy tay phủi qua thì ngọc lại sáng bóng bình thường như chưa bị cọ xát.
Ngoài ra còn có đặc điểm khác là ngọc thật thì không… sợ lửa, nếu bật quẹt gas lia qua thì ngọc vẫn sáng bóng bình thường”. Ông Tuấn cũng cho biết rất khó để xác lập thương hiệu lên các sản phẩm ngọc tự nhiên, vì không biết… “đóng dấu” công ty vào đâu, còn đối với các sản phẩm trang sức có đính ngọc trai, khi bán ra thị trường, công ty đều bảo chứng là ngọc này được nuôi cấy trong môi trường tự nhiên. Hóa ra chỉ trông chờ vào một chữ “tín”.
Đâu là ngọc trai Phú Quốc?
Giá thật của Ngọc Trai Phú Quốc nằm ở cỡ nào? Tìm hiểu ra mới biết nghề nuôi trai lấy ngọc ở Phú Quốc bắt đầu phát triển mạnh trong khoảng 5 năm trở lại đây, với sự liên kết của phía Úc, Nhật với các đối tác trong nước. Ngọc trai Phú Quốc có giá khá cao, tùy theo chất lượng, màu sắc, hình dạng, giá từng viên có thể từ vài chục đến vài ngàn USD. Quý nhất là loại ngọc có màu đen, giá trên 1.000 USD/viên (kích cỡ 10 – 12 ly), ngọc màu hường nhạt từ 40 USD trở lên cho viên 6 – 8 ly.
Thấp hạng nhất là loại ngọc trắng ngà, thời gian nuôi cấy ngắn hơn (khoảng 9-12 tháng) cũng đã có giá vài chục USD/viên, nhưng sản lượng nuôi cấy không nhiều. Trong khi đó, khách các nơi khi đến Phú Quốc luôn muốn tìm mua ngọc trai chính hiệu Phú Quốc để làm quà lưu niệm. Nắm bắt nhu cầu này, một số chủ hàng đã mua ngọc được nuôi cấy từ Trung Quốc, chất lượng và giá thành thấp hơn về tiêu thụ tại Phú Quốc và nói dối là ngọc “Ngọc trai Phú Quốc” được bày bán cùng với… cá khô, tôm khô tại một tiệm tạp hóa trên cảng An Thới!
Tệ hại hơn, có người còn mua cả ngọc giả, bằng nhựa mạ men, hệt như ngọc thật, giá chỉ vài chục ngàn, nhưng lại bán với giá vài trăm ngàn. Khách hàng khi đã lỡ mua thì cũng không có cơ sở nào để kiện tụng cả.
Trong khi đó, một chủ hiệu bán hàng lưu niệm trên đường 30 Tháng 4, thị trấn Dương Đông nói rằng: “Ngọc trai thực sự được nuôi cấy tại đảo Phú Quốc có giá thành rất cao; chúng tôi bán ngọc Trung Quốc với giá thấp hơn – hàng nào của đó thôi”… Nhưng ở đây lại nảy sinh vấn đề khác – làm thế nào phân biệt được ngọc Trung Quốc với ngọc giả vốn có giá trị thấp hơn nhiều. Câu trả lời xem ra khá nan giải. Cách tốt nhất để người tiêu dùng tự bảo vệ là nên mua ngọc tại các cơ sở bán hàng lưu niệm có uy tín.
Tấn Đức
